Scena iz Diznijevog filma 'Grad heroja' iz 2014. montirana je da podstakne netrpeljivost prema LGBTQI+ zajednici

"U Americi se upravo pojavio prvi transdžender crtani film koji afirmiše promenu pola," piše u postu sa snimkom postavljenim na Telegramu 17. februara 2023. i pregledanom preko 8.000 puta. Snimak prikazuje kratki animirani film na engleskom jeziku u kojem se robot na naduvavanje predstavlja kao "nebinarni" i "transrodni" robot i nudi lizalicu detetu ako prihvati da promeni pol. Isti video je deljen i na drugim kanalima, kao i na Fejsbuku i Tviteru. Ranije je deljen i na drugim jezicima poput švedskog, nemačkog i engleskog.

Izvučena scena je sa početka filma "Grad heroja" ("Big Hero 6" na engleskom) iz 2014. godine, u kojem nema "transrodnog robota" niti je seksualni identitet tema. Snimak podeljen na društvenim mrežama je montiran i audio je izmenjen. Pretraga na društvenim mrežama pokazuje da se izmenjeni snimak tokom leta 2022. pojavio na američkim konzervativnim kanalima na kojem su deljeni mimovi i slične montaže koji targetiraju LGBTQI+ zajednicu, žene i političare Demokratske stranke.

Image

Skrinšot objave na Telegramu sa izmenjenim snimkom, napravljen 7. marta 2023.

Originalni film je producirao Dizni (Disney), kompanija koja je nedavno bila na meti američkih konzervativnih mreža i političara zbog povremenog uključivanja neheteroseksualnih likova u svoje produkcije i osporavanja novog zakona na Floridi kojim se zabranjuje pominjanje seksualne orijentacije ili rodnog identiteta u učionici. Ovo je izazvalo polemiku i u Srbiji: u decembru 2022. godine u Novom Pazaru je otkazano prikazivanje Diznijevog filma "Čudesni svet" nakon što su srpski mediji preneli da se jedna osoba u publici žalila da je u filmu prikazan gej lik, što je nakon toga izazvalo bes na internetu i napade političara krajnje desnice.

Dijalog je izmišljen

U snimku podeljenom na Telegramu lako je prepoznati robota na naduvavanje. Zove se "Bejmaks" (Baymax) i jedan je od glavnih protagonista Diznijevog filma "Grad Heroja" objavljenog 2014. Film je dobio Oskara za najbolji dugometražni animirani film godine. U Srbiji je objavljen u decembru 2014. godine u izdanju Taramount filma.

AFP je pogledao ceo film i utvrdio da je snimak koji se deli na internetu montaža i da je dodat drugi audio. U pravom filmu se ne pominje rod ili seksualni identitet, niti se u bilo kojoj sceni eksplicitno prikazuju transrodni likovi. Priča prati Hiroa Hamadu, genijalnog tinejdžera i tvorca "mikrobota". Nakon što u požaru izgubi starijeg brata Tadašija, udružuje se sa Tadašijevim prijateljima sa koledža i Bejmaksom, robotom na naduvavanje dizajniranim da "leči bolesne i povređene," kako bi pronašao i zaustavio misterioznog čoveka u kabuki maski koji je ukrao njegove "mikrobote".

Diznijeva prezentacija filma, recenzije poput ove ili ove, kao ni komentari korisnika na sajtu o filmovima Roten Tomatoz (Rotten Tomatoes), ni u jednom trenutku ne pominju da su u filmu prisutne transrodne teme.

Slike korišćene u video snimku koji se deli na Telegramu potiču sa početka filma kada tehnološki genije Tadaši Hamada pokazuje svoj novi izum mlađem bratu Hirou: Bejmaksa, "zdravstvenog saputnika". "Tadaši me je programirao da lečim bolesne i povređene," objašnjava robot u jednom od trejlera filma koji prikazujemo ispod ovog pasusa (u 00:43).

Glasovi robota i Hiroa se takođe jasno razlikuju od onih u snimku koji se deli na Telegramu.

U pravom filmu, Bejmaks se predstavlja kao "lični zdravstveni saputnik", a ne kao "transrodni robot" kako je prikazano u izmontiranom snimku.

Robot zatim skenira Hiroa u potrazi za povredom i nudi "antibakterijski sprej" za "blagu ogrebotinu" na dečakovoj ruci. U video snimku na Telegramu, slika skeniranja tela koja pokazuje identifikovanu povredu je izbrisana i umesto toga prikazan samo Bejmaks kako skenira Hirovo telo i zatim ga pita da li bi želeo da postane "devojčica".

Deo kada Bejmaks prikazuje molekul bacitracin, često korišćenu antibiotsku mast i glavni sastojak antibakterijskog spreja, promenjen je da izgleda kao da tvrdi da je molekul "blokator puberteta".

U pravom filmu, Hiro laže da je alergičan na bacitracin ali Bejmaks proverava u svojim fajlovima i potvrđuje da je alergičan samo na kikiriki. Zatim nanosi sprej i daje Hirou lizalicu. U izmenjenom snimku ova scena je promenjena kako bi izgledalo kao da Bejmaks podmićuje Hiroa lizalicom da bi postao devojčica.

Blokatori puberteta ne menjaju pol ljudi već blokiraju proces puberteta. Kada pacijent prestane da ih uzima, pubertet se nastavlja, kako je objašnjeno ovde na sajtu američke klinike Majo.

Video je došao sa američkih konzervativnih kanala

U potrazi za izvorom lažnog snimka objavljenog na Telegramu, AFP je najpre prepoznao logo šešira koji se vidi u gornjem desnom uglu.

Taj logo pripada kanalu pod nazivom "Šeširi istine" (Hats Truth) povezanom sa Qanonom (pokret pristalica verovanja izgrađenog na različitim teorijama zavere da bivši američki predsednik Donald Tramp tajno vodi rat u celom svetu protiv neimenovanih sila zla) i drugim teorijama zavere kao što su kemtrejlsi – koji ne postoje.

Snimak je na ovom Telegram kanalu postavljen u avgustu 2022. zajedno sa tvrdnjom da "Dizni koristi šokantnu propagandu promene pola u svojoj Bejmaks seriji."

AFP je međutim pronašao da je snimak ranije objavljen na Instagramu, u postu od 29. juna 2022, na nalogu pod imenom "Stiven Vojsover" (Steven Voiceover). Prema opisu naloga, on pripada korisniku koji sebe, između ostalog, opisuje kao "komičara", "glasovnog glumca" i "video montažera". Čini se da se kanal uglavnom sastoji od izmenjenih sadržaja koji targetiraju žene, LGBTQI+ osobe i političare Demokratske stranke.

"Procurela scena iz Diznijeve Bejmaks serije...," stoji u opisu lažnog Diznijevog snimka.

Kao što smo pokazali, scena je izmenjena i zasnovana je na momentu u filmu Grad heroja iz 2014. Nije iz spin-off serije Bejmaksa (Baymax na engleskom) objavljene 2022. koja prati likove filma u novim avanturama. Američki konzervativci su se krajem juna 2022. godine naljutili kada se u jednoj od epizoda ove serije, u sceni o kupovini higijenskih uložaka, na nekoliko sekundi pojavila osoba koja je nosila duksericu sa zastavom transrodnih osoba.

Ovo nije prva montaža koju propagiraju američki konzervativni kanali i koja se širi i u drugim zemljama. U martu 2023, dipfejk snimak (snimak pravljen uz pomoć veštačke inteligencije da bi izgledao što realniji) u kojem američki predsednik Džo Bajden navodno drži govor pun mržnje prema transrodnim osobama proširio se sa pro-Trampovog naloga za mimove sve do Nigerije i Ugande.

Napadi na LGBTQI+ osobe i njihova prava u porastu su u SAD-u i drugim zemljama. Nekoliko američkih država usvojilo ili se zalaže za zakone kojima se zabranjuje zdravstvena zaštita transrodnih maloletnika i rad dreg kraljica, umetnica ili umetnika čiji nastupi uključuju oblačenje u stilizovanu odeću suprotnog pola, često muškaraca koji se oblače u blistave i ženstvene kostime.

U izveštaju za 2023. godinu koji je objavila ILGA-Europe, krovna nevladina organizacija koja podržava prava LGBTQI+ osoba, navodi se da je 2022. godina bila najnasilnija godina u protekloj deceniji za LGBTQI+ osobe širom Evrope i Centralne Azije, u vidu napada, ubistava, samoubistava i sve većeg govora mržnje.

U Srbiji su nevladine organizacije prijavile sve veće nasilje nad zajednicom, uključujući i ovaj incident kada su krajem februara 2023. četiri muškarca napadnuta u Beogradu.

AFP Činjenice je razobličio niz netačnih tvrdnji usmerenih na LGBTQI+ osobe oko događaja Evroprajd koji je održan u Beogradu u septembru 2022, na primer ovde, ovde i ovde.